MDR1-gen of ABCB1-gen defect bij collies en aanverwante rassen

Bij collies en aanverwante rassen komt een aangeboren (erfelijke) fout in de genen voor. Het gevolg hiervan is, dat deze honden voor bepaalde medicijnen overgevoelig zijn.

• Ruim 20 jaar geleden ontdekte men dat bij sommige collies vergiftigingsverschijnselen optraden na het toedienen van Ivermectine (een middel tegen parasieten).
• Later bleek dat dieren met een MDR1-gen defect voor meerdere middelen gevoelig waren. MDR staat voor Multi Drug Resistance.
• Tegenwoordig noemt men het MDR1-gen het ABCB1-gen.

Omdat er een ‘fout’ (deletiemutatie) zit in het DNA op een bepaald gen, is het lichaam niet meer in staat om bepaalde giftige stoffen effectief uit de hersenen te verjagen. Zou het gen normaal functioneren, dan wordt er een eiwit (P-glycoproteine of P-gp) aangemaakt, dat een overmaat aan giftige stoffen uit de hersenen pompt.

De verschijnselen van ‘medicijnovergevoeligheid’

Krijgt een collie-achtige met een MDR1-gen defect bepaalde geneesmiddelen, dan kunnen er ernstige neurologische verschijnselen optreden:

• Spierkrampen
• Pupillen verwijden
• De hartslag vertraagd
• Zuurstofgebrek
• Dalen van de lichaamstemperatuur
• Problemen met het maagdarmstelsel (speekselen, braken of verstopping)
• De hond kan overlijden

Welke geneesmiddelen kunnen neurologische verschijnselen geven bij een defect MDR1-gen?

Deze lijst is niet volledig. Er zijn middelen waarvan is aangetoond dat ze problemen geven, er zijn ook ‘potential problem drugs’, die nog onvoldoende onderzocht zijn.

In deze lijst staan een aantal middelen die u gewoon bij de apotheek of drogist kunt kopen. Denk bijvoorbeeld aan Imodium (=Loperamide) tegen diarree. Heeft u een collie-achtige waarvan niet bekend is of het dier een MDR1-gen defect heeft, dan kan het zeer gevaarlijk zijn, om zonder overleg met een dierenarts medicijnen van de apotheek te geven!

Welke rassen zijn gevoelig voor het defecte gen

• Collie (70%)*
• Sheltie (15%)*
• Border collie (<5%)*
• Bearded collie (10%)*
• Australische shepherd (50%)*
• Engelse shepherd (10%)*
• Bobtail
• Australian cattle dog
• Langharige whippet (65%)*
• Duitse en witte herder
• Kruisingen van deze rassen

* cijfers: percentage dieren met defect MDR1-gen volgens de Washington State University.

Advies als u een collie of een verwant ras heeft

Heeft u een van de bovengenoemde rassen of een kruising ervan, dan kan er bloed worden afgenomen om te bepalen of uw dier het afwijkende gen heeft. Heeft de hond het afwijkende gen, dan moet er rekening gehouden worden met het toedienen van bepaalde medicijnen. De uitslag kan ook van belang zijn, als u met het dier wilt fokken.

Er zijn 3 uitslagen van het bloedonderzoek mogelijk:

• MDR1 +/+ : de hond is ‘vrij’ en heeft van beide ouders gezonde genen meegekregen.
• MDR1 +/- : de hond is ‘drager’ en heeft van 1 ouder het gezonde en van 1 ouder het defecte gen. Er is een kleine tot matige kans op overgevoeligheid voor bepaalde medicijnen.
• MDR1 -/- : de hond is ‘lijder’ en heeft van beide ouders het defecte gen meegekregen. Er is een grote kans op overgevoeligheid.

Heeft u een van de bovengenoemde rassen en de hond is NIET gecontroleerd op een afwijkend MDR1-gen, ga er dan voor de veiligheid vanuit, dat de hond het foute gen wel bezit, en geef geen geneesmiddelen waarvan bekend is dat ze problemen kunnen geven.

Belangrijk om te weten als uw hond een defect MDR1-gen heeft

Als een hond een defect MDR1-gen heeft, is hij verder compleet gezond en kan een normaal leven leiden, zolang hij maar niet in aanraking komt met één van de ‘risicostoffen’. Wordt de hond ziek, dan is het belangrijk dat de dierenarts weet dat het dier een defect MDR1-gen heeft, zodat er met de medicatie rekening mee gehouden wordt.

Source : https://dierenartsdelaak.nl